Ekim 1949 yılında Çin halk Cumhuriyeti'nin kurulduğu ilan edilmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra Çin anayasasında belirlenen “Ulusal Azınlıkların Bölgesel Özerkliği” prensibine dayanarak, Doğu Türkistan'da önce otonom birimler kurulmaya başlandı. 1954 yılında ilk İli Kazak otonom Oblastı'nın kurulmasıyla birlikte toplam 5 otonom oblast ve 6 otonom nahiye kurulmuştur. Daha sonra 1 ekim 1955'te “Şincang Uygur Özerk Bölgesi” kurulmuştur. Böylece Şincang Uygur Özerk Bölgesi (Doğu Türkistan) küçük otonom ünitelere parçalanan, otonom eyaletler haline getirilmiştir. Anayasada yer alan “Milli Otonom Kanununa” göre her milletin ulusal otonom bölgeleri, merkezi halk hükümetine bağlı yerel hakimiyet üniteleri olup, devletin normal yerel idari birimleri gibi çalışmasının yanı sıra Anayasa ve kanunlarda belirlenen otonom birimler, söz konusu bölgelerdeki milletin siyasi, iktisadi ve kültürel özelliklerini, yerel hukuk prensiplerini de belirleyebilir. Şincang Uygur Özerk Bölgesi (Doğu Türkistan) özerk bölge hükümetine dolaysız bağlı olan 5 otonom oblast, 8 vilayet 3 bağımsız belediye halinde milletler hakları taksim edilmiştir.
Otonom Oblastlar: İli Kazak otonom oblastı, Sanci Hui otonom oblastı, Bayınğulun Moğol otonom oblastı, Börütala Moğol otonom oblastı ve Kızılsu Kırgız otonom oblaslarıdır.
Otonom Nahiyeler (ilçe): Mori otonom nahiyesi, Barköl Kazak otonom nahiyesi, Kubuksar otonom nahiyesi, Çapçal Şive otonom nahiyesi, Karaşehir Huizu otonom nahiyesi, Taşkorgan Tacik otonom nahiyesi gibi 6 otonom nahiyesi bulunmaktadır.
Vilayetler (iller): Kumul,Turfan,Altay, Tarbağatay, Aksu, Kaşgar, Hoten.
Bağımsız Belediyeler: Urumçi, Karamay, Şihenzeden ibaret olup, bu belediyeler diğer Büyük şehir belediyeleri gibi bulunduğu bölgenin il yada otonom oblast yönetimine bağlı değildir. Bunlar İller ve otonom oblastlar gibi özerk bölge hükümetine bağlıdırlar. Otonom oblast ve Vilayetler bünyesindeki şehirler sırası ile şöyledir: Kaşgar, Gulca, Kumul, Korla, Kuytung, Sanci, Aksu, Hoten gibi 8 şehir bulunmaktadır. Ayrıca otonom oblast ve İllere bağlı 78 ilçe bulunmaktadır. Aşağıda iktisadi ve ticari öneme sahip şehirler kısaca tanıtılacaktır. Urumçi Şehri: (Doğu Türkistan) Şincang Uygur Özerk Bölgesinin Başkenti olup siyasi, iktisadi ve ulaşım merkezidir.
Urumçi Tanrı dağlarının kuzeyinde Cungarya havzasının güney doğusunda bulunmaktadır.
Kaşgar Şehri: Tarım havzasının batısında Kızıl derya (ırmak) kenarında olup iki bin yıldan fazla tarihi geçmişe sahip olan eski Türk şehridir. Kaşgar güney, Doğu Türkistan'ın önemli siyasi, iktisadi ve kültürel merkezlerinden biridir.
Gulca şehri: İli Kazak otonom oblastının başşehri olup, Doğu Türkistan'ın batısındaki Kazakistan hududuna 100 km. uzaklıkta, İli derya vadisinde yer almaktadır. Aynı zamanda Gulca Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine açılan önemli ticaret merkezi konumundadır.
Karamay Şehri: Cungarya havzasının batısında olup, 1950'lerden bu yana çölde kurulan ilk petrol şehridir.
Şihenze Şehri: Tanrı Dağı'nın kuzeyinde Manas nehri kenarında yer alır. Bu şehri 1960'lardan itibaren kurulmaya başlayan yeni bir şehirdir. Şehrin altyapı kuruluşu mükemmel, çevresi güzel, sanayi, tarım ve ticaretin bir arada kaynaştığı modern bir kenttir. Nüfusunun %90 nına yankını Çin'lidir. Doğu Türkistan'ın küçük milli otonom ünitelere parçalanması gibi bir durum Çin'in diğer eyaletlerinde olmamıştır.
- Etiketler:
